- РУС
- ТАТ
Иске Морзахан. Татарстанның Алабуга районындагы авыл. Алабуга шәһәреннән 29 км көнбатыштарак, Әнҗерә елгасы буенда урнашкан
XVII йөзнең икенче яртысында нигез салына.
1861 елгы реформага кадәр халкы алпавыт крәстияннәре катлавына керә. 1765 елга кадәр авыл алпавыт П.С.Буткевич бабалары биләмәсендә була, 1803 елда – коллежский асессор хатыны Н.Н.Шарыгинага, 1836 елда титуляр советник Ф.К.Пекенга сатыла.
Бу чорда халкының төп шөгыле – игенчелек, терлекчелек һәм бакчачылык.
1886 елда авылда бер класслы чиркәү-приход мәктәбе ачыла (1890 елда – 36 ир бала һәм 19 кыз бала, 1914 елда 55 ир бала һәм 31 кыз бала укый).
XX йөз башында авыл җәмәгатенең имана җире 291 дисәтинә тәшкил итә.
1921 елга кадәр Вятка губернасының Алабуга өязе Казиле волостенда, 1921 елдан ТАССРның – Алабуга, 1928 елдан Чаллы кантонында.
1930 елның 10 августыннан – Алабуга, 1944 елның 19 февраленнән – Костенеево, 1944 елның 8 июненнән – Морт, 1954 елның 19 ноябреннән Алабуга районында.
Хәзер Мурзиха авыл җирлеге составына керә.
1930 елда авылда “Пятилетка” колхозы (беренче рәисе – Н.П.Тарасов) оештырыла. 1950 елда “Мурзиха” колхозы (Яңа Мурзиха авылы) составына керә. 1958 елдан Гассар исемендәге колхоз (Токмаш авылы; төп эшчәнлек тармагы – сортлы орлыкчылык) составында. 1995–2004 елларда Гассар исемендәге җитештерү авыл хуҗалыгы кооперативы.
Халкы күбесенчә Алабуга шәһәре предприятиеләрендә эшли.
1934 елда авылда башлангыч мәктәп ачыла, 1939 елда – җидееллык, 1963 елда – сигезьеллык, 1968 елда урта итеп үзгәртелә (1984 елда яңа бина төзелә, 2011 елга кадәр эшли). 2018 елда башлангыч мәктәп буларак яңадан эшли башлый.
Авылда балалар бакчасы, мәдәният йорты, китапханә, фельдшер-акушерлык пункты бар (барысы да 2015 елда Күп функцияле үзәк итеп реконструкцияләнгән мәктәп бинасында урнаша).
В.Я.Захаров (1921–2008) – Бөек Ватан сугышында катнаша, Ленина, Кызыл Йолдыз, I дәрәҗә Ватан сугышы орденнары кавалеры, Гассар исемендәге колхоз рәисе (1961–1975 елларда).
1859 елда – 131,
1887 елда – 279,
1891 елда – 501,
1905 елда – 478,
1920 елда – 447,
1926 елда – 525,
1938 елда – 460,
1949 елда – 249,
1958 елда – 191,
1970 елда – 113,
1979 елда – 70,
1989 елда – 36,
2002 елда – 115,
2010 елда – 119,
2017 елда – 201 кеше (руслар – 77%, татарлар – 17%, әрмәннәр – 4,4%).
Вы используете устаревшую версию браузера.
Для корректного отображения сайта обновите браузер.