Иске Карата

Авылга XVIII йөзнең беренче яртысында Иске Иштубай (Ярәп) авылыннан күченеп килүчеләр нигез сала.

Революциягә кадәрле чыганакларда Түбән Иштубай, Олы Хурада, Ихурата, Харата исемнәре белән билгеле. 1920 еллар уртасына кадәр – Хурада буларак мәгълүм.

1860 елларга кадәр халкы дәүләт крәстияннәре катлавына керә (ясаклы һәм удел крәстияннәре, чукынган чуаш һәм руслар). Бу чорда халкының төп шөгыле – игенчелек һәм терлекчелек.

1893 елда агачтан Козьмодемьянск чиркәве төзелә (1930 елларда ябыла, бинада ашлык саклау урыны була, соңыннан сүтелә).

1887 елда земство мәктәбе ачыла (1887 елда 20 ир бала һәм 3 кыз бала, 1903 елда – 30 ир бала һәм 15 кыз бала укый; шул исәптән чуашлар да). Соңрак чиркәү-приход мәктәбе ачыла (1903 елда 18 ир бала укый).

XX йөз башында авылда 3 вак-төяк кибете эшли.

Авыл җәмәгатенең имана җире 2708 дисәтинә тәшкил итә.

1920 елга кадәр авыл Казан губернасының Спас өязе Әлки волостена керә. 1920 елдан ТАССРның Спас кантонында.

1930 елның 10 августыннан – Әлки, 1944 елның 19 февраленнән – Юхмачы, 1956 елның 7 декабреннән – Әлки, 1963 елның 1 февраленнән – Куйбышев, 1965 елның 12 гыйнварыннан Әлки районында.

Хәзер Иске Хурада авыл җирлеге үзәге.

1930 елларда авылда колхоз оештырыла, 1959 – 1991 елларда – эреләндерелгән Ленин исемендәге колхоз үзәк утары була. 1992 – 1998 елларда “Авангард” авыл сәүдә җитештерү кооперативы.

Авыл үсешенә колхоз рәисе И.П.Питеркин зур өлеш кертә.

Халкы күбесенчә “Хузангай” җаваплылыгы чикләнгән җәмгыятьтә эшли, кырчылык, ит-сөт терлекчелеге белән шөгыльләнә.

Авылда башлангыч мәктәп (Хузангай урта мәктәбе филиалы, 2009 елга кадәр төп), балалар бакчасы, мәдәният йорты (1990 елдан аның каршында “Ивушка” вокаль ансамбле, җитәкчесе – А.Н.Садиванкина), китапханә һәм фельдшер-акушерлык пункты (2013 елдан яңа бинада); Изге Кузьма һәм Демиан чиркәве (2016 елдан) бар.

2006 елда Ата елгасы аша тимербетоннан күпер төзелә.

И.П. Питеркин (1923 – 2006 еллар) – хакимият-хуҗалык эшлеклесе, Октябрь Революциясе, II дәрәҗә Бөек Ватан сугышы, “Почет билгесе” орденнары кавалеры.

1782 елда – 139 ир заты;
1859 елда – 665,
1897 елда – 1256,
1908 елда – 1493,
1920 елда – 1252,
1926 елда – 942,
1938 елда – 595,
1949 елда – 518,
1958 елда – 521,
1970 елда – 500,
1979 елда – 399,
1989 елда – 299,
2002 елда – 271,
2010 елда – 243,
2015 елда – 279 кеше (чуашлар).