8 төре билгеле, Төньяк ярымшарның урман зонасында таралган.

Татарстан территориясендә бер төре бар – чатырлы кышсөяр (Ch. umbellata), Кама аръягында очрый. Ылыслы коры урманнарда үсә.

8-15 см биеклектәге үсемлек. Тамырчасы шуышма. Сабагы туры. Яфраклары калын, кире ланцетсыман, өсте карасу-яшел, асты аксыл. Чәчәкләре алсу төстә, чатырсыман чәчәк төркеменә җыйналган. Җимеше – тартмачык. Июль-августта чәчәк ата.

Үләнендә флавоноидлар, сумала, дуплау матдәләре бар.

Халык медицинасында төнәтмәсе йөрәк һәм бөер авырулары вакытында кулланыла.

Декоратив үсемлек.

ТРның Кызыл китабына кертелгән (2006).

Татарлар турында

Казан татарлары
Халык музыкасы
Милли аш-су
Урманче Бакый