Чәнчү уты

Якынча 250 төре билгеле, ике ярымшарның да тропик, субтропик һәм уртача поясларында таралганнар.

Татарстан территориясендә бер төре бар – җәенке яфраклы чәнчү уты (Eryngium), Идел алдында һәм Кама аръягында очрый. Далаланган болыннарда, аланнарда, юл буйларында үсә.

20-60 см биеклектәге зәңгәрсу төстәге күпьеллык үсемлек. Үзәк тамырлы. Сабагы шома, өске өлеше тармаклы. Яфраклары куе яшел, калын, аскылары – сабакчыл бармаксыман-теленмә. Чәчәкләре вак, күксел яки зәңгәр төстә, башча чәчәк төркеменә җыйналган. Җимеше – иенке җимешлек. Июль-августта чәчәк ата. Җимешләре август-сентябрьдә өлгерә. Нигездә, орлыклардан үрчи.

Җир өсте өлешләрендә сапонин, танин, флавоноидлар, эфир мае бар.

Халык медицинасында үләне төнәтмәсе какырык куптару, тынычландыру, бәвел кудыру чарасы буларак кулланыла.

Декоратив үсемлек.