- РУС
- ТАТ
(грек. homo´s — бертөрле һәм o´nyma — исем), мәгънәләре ягыннан төрле, яңгырашлары һәм язылышлары ягыннан бертөрле сүзләр
Татар телендә дә, башка телләрдәге кебек үк, тулы (лексик) һәм өлешчә (омографлар, омофоннар, омоформалар) омонимияне аерып карыйлар.
Телдә лексик омонимнар барлыкка килүнең сәбәпләре төрле. Аеруча еш очрый торганы — күпмәгънәле сүзләргә хас булган мәгънәләр арасындагы бәйләнешнең юкка чыгуы: бит (кеше бите) — бит (китап бите) — бит (кисәкчә); кыл (уен коралы кылы) — кыл (хайваннардагы кыл). Омонимнарның мәгънәсе (күпмәгънәле сүзләрдәге кебек) контексттан чыгып билгеләнә.
Омографлар — язылышлары бертөрле, әйтелешләрендә аерма булган сүзләр. Аларның барлыкка килүе башка телләрдән яңа сүзләр керү хисабына, ягъни алынма сүзләр аваздашлыгы нәтиҗәсендә булырга мөмкин: бал (ашамлык) — бал (биюле кичә), шик (хис, кичереш мәгънәсендә) — шик (купшылык, зиннәтлелек).
Омофоннар — әйтелешләре бертөрле, язылышлары төрле булган сүзләр: мәсәлән, картаю — карт аю, Айтуган — ай туган, кызарган — кыз арган һ.б. Омоформалар — билгеле бер грамматик формада гына охшаш яңгырашка ия булган сүзләр: мәсәлән, үпкәләр (күплек сандагы исем) — үпкәләр (күңеле калыр мәгънәсендәге фигыль).
Сафиуллина Ф.С. Хәзерге татар әдәби теле. Лексикология. К., 1999;
Зәкиев М.З., Сафиуллина Ф.С. Хәзерге татар әдәби теле. К., 2006.
Вы используете устаревшую версию браузера.
Для корректного отображения сайта обновите браузер.