- РУС
- ТАТ
Бишсубаш. Татарстанның Зәй районындагы авыл. Зәй тимер юл станциясеннән 35 км төньяк-көнчыгыштарак, Инеш елгасы буенда (Зәй елгасы бассейны) урнашкан
Авыл 1678 елдан билгеле. Революциягә кадәрге чыганакларда Пустошь-Ашыт, Югары Биеш исемнәре белән дә мәгълүм.
1860 елларга кадәр халкы дәүләт крәстияннәре катлавына керә (ясаклы татарлар, шул исәптән элек һәм яңа чукындырылганнар). Бу чорда халкының төп шөгыле – игенчелек һәм терлекчелек, умартачылык, көпчәк ясау, киез итек басу, чыпта-кап сугу кәсепчелеге һәм олаучылык таралган була.
1858 елга кадәр халыкының 77% ы ислам динен, 23% ы христиан динен тота (Федотово авылының Казан Богородица чиркәве, 1880 еллар башыннан Кабан-Бастырык авылының Михайлов чиркәве приходларына карыйлар).
XX йөз башында авылда мөселман гыйбадәт йорты, икмәк саклау һәм сату кибете була; агачтан мәчет төзелә, аның каршында мәдрәсә эшли. Бу чорда авыл җәмәгатенең имана җире 855 дисәтинә тәшкил итә.
1912−1913 еллардагы хуҗалык санын исәпкә алу мәгълүматларына караганда, 116 хуҗалыкның 35 ендә ат юк, 126 − бер, ике, 5 хуҗалык өч һәм күбрәк эш аты тота; 1181 баш мөгезле эре һәм башка терлек теркәлә. 59 хуҗалык игенчелек хезмәтен вак һөнәрчелек кәсепчелеге белән бергә алып бара.
1920 елга кадәр авыл Уфа губернасының Минзәлә өязе Әхмәт волостена керә. 1920 елдан – ТАССРның Минзәлә, 1922 елдан Чаллы кантонында. 1930 елның 10 августыннан – Чаллы, 1935 елның 10 февраленнән – Зәй, 1963 елның 1 февраленнән – Чаллы, 1972 елның 1 ноябреннән Зәй районында.
Хәзер Түбән Биш авыл җирлеге составына керә.
Күмәкләштерү елларында авылда “Якты Тормыш” колхозы оештырыла. 1954 елдан − зурайтылган “Уңыш Иген”, 1958 елдан – Тукай исемендәге колхоз (икесенең дә үзәк утары – Түбән Биш авылында), 1998 елдан – шул ук исемдәге авыл хуҗалыгы җитештерү кооперативы, 2004 елдан – “Восток” агрофирмасының “Игенче” бүлекчәсе составында (кырчылык, сөт терлекчелеге).
1990 елларга кадәр башлангыч мәктәп эшли.
Фельдшер-акушерлык пункты бар. 1994 елда мәчет төзелә, 2011 елда “Салкын чишмә” төзекләндерелә.
М.З.Әгъләмов (1946−2006) – ТРның халык язучысы, ТРның Г.Тукай исемендәге бүләге лауреаты.
1859 елда – 286,
1870 елда – 356,
1897 елда – 642,
1913 елда – 872,
1920 елда – 913,
1926 елда – 727,
1938 елда – 591,
1949 елда – 534,
1958 елда – 566,
1970 елда – 560,
1979 елда – 403,
1989 елда – 210,
2002 елда – 174,
2010 елда – 151,
2017 елда – 130 кеше (татарлар, шул исәптән керәшен татарлар– 7%).
Вы используете устаревшую версию браузера.
Для корректного отображения сайта обновите браузер.