- РУС
- ТАТ
Татарстанның Менделеевск районындагы авыл. Менделеевск шәһәреннән 14 км төньяктарак, Буҗай елгасы (Туйма елгасының уң кушылдыгы) буенда урнашкан
Авыл 1678 елдан билгеле (зиратта XIV–XV йөзләр кабер ташлары табылган).
XVIII йөздә – XIX йөзнең беренче яртысында халкы дәүләт крәстияннәре катлавына керә. Бу чорда халкының төп шөгыле – игенчелек һәм терлекчелек, олаучылык, читкә китеп эшләү, агач сату таралган була.
1859 ел мәгълүматларына караганда, авылда мәчет, сәүдә итү урыны, тегермән, авыл идарәсе була.
XX йөз башында авылда 2 мәчет, мәктәп (1839 елдан), китапханә (1909 елдан), икмәк саклау һәм сату кибете, су тегермәне эшли; пәнҗешәмбе саен базар, 21−22 ноябрьдә атлар сату ярминкәсе уздырыла. Бу чорда авыл җәмәгатенең имана җире 2860 дисәтинә тәшкил итә.
1914 елда земство мәктәбе ачыла.
1920 елга кадәр авыл Вятка губернасының Алабуга өязе Күрәк волостена керә. 1921 елдан ТАССРның – Алабуга, 1928 елдан Чаллы кантоны составында. 1930 елның 10 августыннан – Алабуга, 1935 елның 10 февраленнән – Бондюг, 1963 елның 1 февраленнән – Алабуга, 1985 елның 15 августыннан Менделеевск районында.
Хәзер Камай авыл җирлеге үзәге.
1929 елда авылда − “Батыр кул”, соңрак икенче “Партизан” колхозлары оештырыла, Бөек Ватан сугышыннан соң алар “Батыр кул” колхозына берләшәләр (беренче рәисе – Ә. Сибгатуллин).
Авыл үсешенә 1958−1978 елларда колхоз рәисе булып эшләгән З.М.Мөхәммәдиев зур өлеш кертә: терлекчелек биналары төзелә, җитештерү, социаль-мәдәни һәм көнкүреш объектлары төзелә. Авылда май язу заводы эшли. 1997 елдан авыл “Батыр кул” авыл хуҗалыгы җитештерү кооперативы составында (кырчылык, сөт терлекчелеге).
Хәзерге вакытта 7: “Әгълиев Р.М.”, “Әгълиев Д.Р.”, “Әгълиев И.Р.”. “Әгълиев Р.Р.”, “Хәйриев И.Р.”, “Кәлимуллин Р.Р.”, “Бәйрәмов Р.Ф.” крәстиян фермер хуҗалыгы (үсемлекчелек, сөт терлекчелеге); “Әхмәтов Н.Н.” известь карьеры һәм “Агрохимсервис+” җаваплылыгы чикләнгән җәмгыять эшли.
1919 елда авылда башлангыч мәктәп ачыла, 1926 елда – урта (шулай ук Туйма, Татар Кокшаны, Песәй, Бәзәкә торак пунктларыннан балалалар укый), 1930 елларда – җидееллык, 1962 елда – сигезьеллык, 1986 елда – урта, 2009 елда тулы булмаган урта мәктәпкә үзгәртелә (бинасы 1989 елда бинасы төзелә).
1989 елдан мәктәп каршында төбәкне өйрәнү музее эшли (нигезләүчесе − Ф.Ф.Шәяхмәтов, 2003 елда А.Б.Миңнәхмәтов тарафыннан яңартыла).
Авылда балалар бакчасы (1930 елларда ачыла, 1997 елда ябыла, 2002 елда яңадан ачыла, 2015 елдан мәктәп бинасында), мәдәният йорты, китапханә, фельдшер-акушерлык пункты (2014 елдан күпфункцияле үзәк бинасында), “Азат” мәчете (1998 елдан) бар.
Авылда төбәк күләмендә әһәмияткә ия тарихи ядкәр – ак чехлар тарафыннан атып үтерелгән кызыл партизан, шушы авыл кешесе З.Ш.Шакировның (1896−1918) кабере саклана.
В.М.Гыйззәтуллина (1946−2001) – җырчы, ТАССРның, Каракалпак АССРның халык артисты, РСФСРның атказанган артисты (2015 елда авыл мәдәният йорты бинасына мемориаль такта куела);
Р.Р.Кәлимуллин (1994 елда туган) – халыкара класслы спорт остасы, билбау көрәше буенча өч тапкыр дөнья чемпионы;
Н.Г.Мәҗитов (1900−1989) – журналист, “Бондюг эшчесе” газетасы мөхәррире (1929−1933 елларда), “Кызыл Татарстан” газетасының бүлек мөдире (1937 елдан), Бөек Ватан сугышында катнаша, Кызыл Йолдыз, 2 нче дәрәҗә Ватан сугышы орденнары кавалеры;
Д.Ш.Сираев (Дифгать Сирай) (1933−1985) – шагыйрь, журналист, СССР Журналистлар берлеге әгъзасы.
1795 елда – 167 ир заты;
1859 елда – 669,
1897 елда – 1096,
1911 елда – 1291,
1920 елда – 1517,
1926 елда – 1363,
1938 елда – 1044,
1949 елда – 767,
1958 елда – 704,
1970 елда – 573,
1979 елда – 471,
1989 елда – 399,
2002 елда – 394,
2010 елда – 414,
2017 елда – 425 кеше (татарлар).
Вы используете устаревшую версию браузера.
Для корректного отображения сайта обновите браузер.