- РУС
- ТАТ
Татарстанның Кукмара районындагы авыл. Кукмара шәһәреннән 2 км көньяк-көнчыгыштарак, Норма елгасы буенда урнашкан
1678 елдан мәгълүм.
XVIII йөз – XIX йөзнең беренче яртысында халкы дәүләт крәстияннәре катлавына керә. Бу чорда халкының төп шөгыле – игенчелек һәм терлекчелек.
1859 елгы мәгълүматлар буенча, авылда мәчет була. XX йөз башында авылда мәчет, мәктәп эшли.
Авыл җәмәгатенең имана җире 856 дисәтинә тәшкил итә.
1920 елга кадәр Казан губернасының Мамадыш өязе Әсән-Елга волостена керә. 1920 елдан ТАССРның Мамадыш кантонында. 1930 елның 10 августыннан – Кукмара, 1963 елның 1 февраленнән – Саба, 1965 елның 12 гыйнварыннан Кукмара районында.
Хәзер Манзарас авыл җирлеге үзәге.
1930 елда авылда “Кызыл таш” колхозы оештырыла, 1949 елдан – “Беренче май” колхозы (Манзарас авылы), 1960 елдан – Муса Җәлил исемендәге колхоз (Манзарас авылы), 1963 елдан – “Правда” колхозы (Манзарас авылы) (1994 елдан – “Правда” күмәк-өлешле авыл хуҗалыгы җитештерү предприятиесе, 2001 елдан – “Правда” авыл хуҗалыгы җитештерү кооперативы, 2006 елдан – “Правда” җаваплылыгы чикләнгән җәмгыяте), 2016 елдан – “Урал” җаваплылыгы чикләнгән җәмгыяте составында.
Халкы катнаш терлек азыгы заводында эшли, кырчылык, терлекчелек белән шөгыльләнә.
1917 елда башлангыч мәктәп ачыла (1970 елда ябыла), 2007 елда – Советлар Союзы Герое С.Ә.Әхтәмов исемендәге урта мәктәп (2007 елда мәктәп фасадына Герой хөрмәтенә мемориаль такта урнаштырыла).
Мәктәп каршында 2010 елдан С.Ә.Әхтәмов исемендәге төбәк тарихын өйрәнү музее (оештыручысы – Л.Р.Мотыйгуллина) эшли.
Авылда шулай ук 1 нче (1983 елдан) һәм 2 нче (2011 еодан) балалар бакчалары, мәдәният йорты (1984 елдан), китапханә (1986 елдан, мәдәният йорты бинасында), фельдшер-акушерлык пункты (1982 елдан), “Фаяз” җамигъ мәчете (1997 елдан), спорт мәйданчыгы (2014 елдан) бар.
Авыл зираты территориясендә XIX йөз – XX йөз башына нисбәтле гарәп графикасы белән язылган 19 кабер ташы бар.
Р.Г.Газизуллин (1935–2017) – нефтьче, техник фәннәр докторы, профессор, ТРның атказанган фән эшлеклесе;
З.З.Зиннәтуллин (1938 елда туган) – юрист, юридик фәннәр докторы, профессор, РФ һәм Удмурт Республикасының атказанган фән эшлеклесе;
Р.Б.Камалов (1929–2011) – инженер-механик, Кукмара ремонт-техника станциясендә баш инженер (соңрак Райсельхозтехника), РСФСРның атказанган механизаторы;
С.М.Минһаҗов (1922–1989) – фотограф, Бөек Ватан сугышында катнаша, СССР Журналистлар берлеге әгъзасы, “Хезмэт даны” газетасы фотохәбәрчесе (1965–1977 елларда), 1 нче дәрәҗә Ватан сугышы, 3 нче дәрәҗә Дан орденнары кавалеры;
Р.Я.Якупов (1931 елда туган) – педагог, Кукмараның 1 нче урта мәктәбе директоры (хәзер Ч. Айтматов исемендәге 1 нче гимназия) (1976–1992 елларда), ТРның атказанган укытучысы.
1782 елда – 48 ир-ат;
1859 елда – 264,
1897 елда – 490,
1908 елда – 517,
1920 елда – 516,
1926 елда – 484,
1938 елда – 517,
1949 елда – 380,
1958 елда – 438,
1970 елда – 464,
1979 елда – 471,
1989 елда – 478,
2002 елда – 802,
2010 елда – 864,
2017 елда – 948 кеше (татарлар).
Вы используете устаревшую версию браузера.
Для корректного отображения сайта обновите браузер.