- РУС
- ТАТ
Татарстанның Ютазы районындагы авыл, Акбаш елгасы буенда, шәһәр тибындагы Урыссу эшчеләр бистәсеннән 24 км көньяк-көнбатыштарак урнашкан
XVII йөздә нигезләнә. Революциягә кадәрге чыганакларда Акбашево, Ташкичу исеме белән дә искә алына.
XVIII–XIX йөзләрдә халкы башлыча асабалар һәм типтәрләр катлауларына бүленә. Бу чорда халкының төп шөгыльләре – игенчелек һәм терлекчелек, шулай ук таш вату һәм алебастр чыгару кәсепчелеге тарала.
1808 елда – беренче, 1867 елда – икенче, 1915 елда өченче мәчет салына. XX йөз башында авылда волость идарәсе, земство почта станциясе урнаша, су тегермәне эшли.
1920 елга кадәр авыл Самара губернасының Бөгелмә өязе Александровка волосте үзәге була. 1920 елдан – ТАССРның Бөгелмә кантонында.
1930 елның 10 августыннан – Баулы, 1935 елның 10 февраленнән – Ютазы, 1963 елның 1 февраленнән – Бөгелмә, 1965 елның 12 гыйнварыннан – Баулы, 1991 елның 6 апреленнән – Ютазы районында.
Хәзер – Акбаш авыл җирлеге үзәге.
1930 елларда авылда Рокоссовский исемендәге колхоз, «Татарстан», «Трактор» колхозлары оештырыла, 1957 елда алар «Ждановский» совхозына кушыла (үзәк утары – Ютазы авылы); 1986 елда аерым «Акбаш» совхозы булып аерылып чыга. 1989 елдан – «Игенче» колхозы (үзәк утары – Акбаш авылы), 1993 елдан – «Игенче» җаваплылыгы чикләнгән ширкәте, 1995 елдан – «Акбаш» күмәк хуҗалыгы, 2003 елдан – «Якты юл» җаваплылыгы чикләнгән җәмгыяте, 2005 елдан – «Колос» җаваплылыгы чикләнгән җәмгыяте, хәзерге вакытта «Гайнетдинов Р.Х.» (2008 елдан), «Тимербаев Ә.Г.» (2015 елдан), «Кәлимуллин Л.Х.» (2016 елдан) крестьян-фермер хуҗалыклары эшли.
Халкы башлыча крестьян-фермер хуҗалыкларында эшли, үсемлекчелек белән шөгыльләнә.
1923 елда авылда башлангыч мәктәп ачыла, 1934 елда – сигезьеллык (1975 елда яңа бина төзелә), 2017 елда – башлангыч мәктәп итеп үзгәртелә.
Мәдәният йорты (1976 елдан), китапханә (1950 еллардан – клуб белән бергә иске мәчет бинасында, 1976 елдан – мәдәният йорты бинасында), «Карлыгач» балалар бакчасы (1988 елдан), фельдшер-акушерлык пункты (2012 елдан), күпфункцияле үзәк (2015 елдан), «Сәхәүтдин» мәчете (2018 елдан), төзекләндерелгән «Гаилә паркы» (2020 елдан) бар.
Мәдәният йорты каршында «Офык» театр коллективы (1948 елдан, 2008 елдан – халык театры; оештыручысы – С.Ш.Гайнетдинова), «Әллүки» фольклор коллективы (1976 елдан, оештыручысы – Д.М.Вәлиәхмәтова) эшли.
Ф.М.Гайнетдинов (1946 елда туган) – хирург, медицина фәннәре докторы, профессор, Башкортстан Республикасының атказанган табибы;
Л.Х.Минһаҗев (1940 елда туган) – хокук белгече, юридик фәннәр докторы, Татарстан Республикасының атказанган фән эшлеклесе;
С.К.Миңлекәй (Миңлекәев) (1895–1954) – шагыйрь, мәгърифәтче;
З.Т.Тимерҗанов (1926–2013) – нефтьче, Социалистик Хезмәт Герое, Ленин ордены, «Почет билгесе» ордены кавалеры;
Р.Н.Хәйруллин (1948 елда туган) – хакимият-хуҗалык җитәкчесе, социология фәннәре кандидаты, Татарстан Республикасының атказанган сәүдә хезмәткәре, икенче дәрәҗә “Ватан алдындагы казанышлары өчен” ордены кавалеры.
1795 елда – 206 ир-ат;
1859 елда – 1015,
1886 елда – 1431,
1897 елда – 1682,
1926 елда – 1506,
1938 елда – 1379,
1949 елда – 1056,
1958 елда – 752,
1970 елда – 850,
1979 елда – 669,
1989 елда – 462,
2002 елда – 539,
2010 елда – 448,
2020 елда – 415 кеше (татарлар).
Вы используете устаревшую версию браузера.
Для корректного отображения сайта обновите браузер.