50 гә якын төре билгеле, Европа, Азия һәм Төньяк Америкада таралган. ТР территориясендә бер төре — урман курай үләне (A. sylvestris) бар. Республиканың барлык территориясендә: урман аланнарында, кисенделәрдә үсә.

90–100 см биеклектәге күпьеллык үсемлек. Сабагы көпшәсыман, күк төстәге кунык белән капланган. Яфраклары икешәр, өчәр каурыйсыман, өскеләре — нык кабарынкы җиңсәле. Чәчәкләре вак, ярымшарсыман чәчәк төркеменә җыйналган. Җимеше — салынкы җимешлек. Июнь–августта өлгерә. Орлыктан үрчи.

Тамырларында — эфир мае, аскорбин кислотасы, яшел өлешләрендә протеин, бор, тимер, бакыр һ.б. матдәләр бар.

Халык медицинасында тамыр төнәтмәсе үпкә ялкынсынуы вакытында кулланыла.

Үсемлекнең яшь сусыл өлешләре ашарга яраклы.

Баллы үсемлек.

Татарлар турында

Милли аш-су
Әмирхан Фатих
Урманче Бакый
Казан татарлары