Карашай-Саклау

1735 елдан мәгълүм. Революциягә кадәрге чыганакларда Иске Саклау, Карши-Саклы исемнәре белән дә искә алына.

XVIII йөздә – XIX йөзнең беренче яртысында халкы асабалар, типтәрләр һәм дәүләт крестьяннары катлауларына бүленә. Бу чорда халкының төп шөгыльләре – игенчелек, терлекчелек, умартачылык.

XX йөз башында авылда 2 мәчет (1880 һәм 1910 елларда төзеләләр), мәдрәсә (1910 елда авыл кешесе З.Мәҗитов акчасына төзелә), мәктәп эшли.

Авыл җәмәгатенең имана җире 1065,5 дисәтинә тәшкил итә.

1920 елга кадәр авыл Уфа губернасының Минзәлә өязе Нөркәй волостена керә.

1920 елдан – ТАССРның Минзәлә кантонында. 1930 елның 10 августыннан – Минзәлә, 1935 елның 10 февраленнән – Ворошилов, 1957 елның 29 ноябреннән – Яңа Юл, 1959 елның 12 октябреннән Сарман районында.

Хәзер – Карашай-Саклау авыл җирлеге үзәге.

1920 елларда – «Зерновое товарищество» («Ашлык ширкәте») кооперативы, 1930 елда М.Вахитов исем. колхоз (беренче рәисе – Ш.Г.Гыйльфанов) оештырыла. 1961 елда соңгысы берләштерелгән Ильич исем. колхозга кушыла (үзәк утары – Карашай-Саклау авылы, шулай ук Чураш, Яңа Саклау авыллары керә), 1991 елда хуҗалыкның исеме «Вахитов» колхозы дип үзгәртелә (үзәк утары – Чураш авылы). 1994 елдан – М.Вахитов исем. күмәк предприятие, 2002–2005 елларда шул ук исемдәге авыл хуҗалыгы җитештерү кооперативы.

2016 елдан авыл территориясендә крестьян-фермер хуҗалыгы эшли. Халкы башлыча кырчылык һәм сөт терлекчелеге белән шөгыльләнә.

1927 елда башлангыч мәктәп ачыла, 1939 елда – җидееллык, 1960 елда – сигезьеллык, 1969 елда – урта (янган бина урынына яңа бина төзелә), 2010 елда тулы булмаган урта мәктәп итеп үзгәртелә (2015 елдан – Зур Нөркәй урта мәктәбе филиалы). Мәктәптә төбәкне өйрәнү музее эшләп килә (1987 елда, оештыручысы – Н.А.Мәхмүтов).

Авылда мәдәният йорты (1971 елда яңа бина төзелә), китапханә (1932 елдан, 1973 елдан – мәдәният йорты бинасында), балалар бакчасы (1970 елдан), модуль фельдшер-акушерлык пункты (2013 елдан), «Сәлахетдин улы Гаязетдин» мәчете (1998 елдан), авыл тирәсендә төзекләндерелгән чишмәләр бар.

Мәдәният йортында «Сәрвиназ» вокаль ансамбле, «Җәүһәр» татар театр (2005 елдан, 2012 елдан – халык театры, җитәкчесе – А.А.Хөсниев), «Сөембикә» фольклор, «Сәфәр» хореография (2010 елдан, нигезләүчесе – В.В.Хөсниева) коллективлары, «Асылташ» балалар театры (2010 елдан, нигезләүчесе – Т.Г.Мәхмүтова) һ.б. эшли.

Авыл янында археология истәлеге – Карашай-Саклау туктаулыгы (Буралы курган культурасы) табыла.

Ә.Х.Гәрәев (1940–2005) – медицина хезмәте генерал-майоры, РСФСРның атказанган табибы, Хезмәт Кызыл Байрагы ордены кавалеры;

Г.К.Сәлахетдинов (1928 елда туган) – агроном галим, авыл хуҗалыгы предприятиесе җитәкчесе, ТАССРның атказанган агрономы, Ленин ордены, ике Хезмәт Кызыл Байрагы, «Почет билгесе» орденнары кавалеры;

Ә.Т.Сибгатуллина (1962 елда туган) – әдәбият галиме, филолология фәннәре докторы;

Ә.М.Хөсәенов (1941–2019) – Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре, Казан «Әкият» курчак театры (1972–1975), Г.Камал исем. Татар дәүләт академия театры директоры (1975–1981);

Л.М.Йосыпова (1946 елда туган) – химия фәннәре докторы, профессор.

1870 елда – 303,
1897 елда – 680,
1926 елда – 826,
1938 елда – 927,
1949 елда – 590,
1958 елда – 516,
1970 елда – 580,
1979 елда – 468,
1989 елда – 330,
2002 елда – 347,
2010 елда – 358,
2021 елда – 291 кеше (татарлар).