Эчтәлек

Баштарак буйсындырылган мөселман булмаган халыктан җыела, аннары мөселманнар арасында да таратыла.

Хәрәҗ күләме уңышның уннан өч өлешен тәшкил итә. Идел буе Болгар дәүләтендә башта буйсындырылган фин-угор кабиләләре, аннары болгарлар үзләре дә хәрәҗ түләгән.

Алтын Урдада һәм татар ханлыкларында хәрәҗне төрлеләндерү күзәтелә: хәрәҗ- хәраҗәт (җан башыннан алынган салым), берч- хәрәҗ (җир биләмәсеннән яки җан башыннан алынган салым), төтен- хәрәҗ (морҗа башыннан, ягъни һәр йорттан алынган салым), иген- хәрәҗ (иген уңышыннан салым).

Гадәттә, хәрәҗ салымының бер төре генә кулланылган һәм аның күләме уннан бер өлештән артмаган.

Әдәбият

Фёдоров-Давыдов Г.А. Общественный строй Золотой Орды. М., 1973.

Автор — И.Л.Измайлов