Вәлиев Әгъзам Җиһанша улы

1919 елның 10 апреле, Казан губернасы, Чистай өязе Каргалы авылы — 1986 елның 31 декабре, Чистай шәһәре.

Башлангыч мәктәпне һәм фабрика-завод өйрәнчекләре мәктәбен тәмамлап, Ташкент шәһәренә күчеп килә (1937). Заводта слесарь булып эшли һәм аэроклубта укый.

Оренбург хәрби авиация очучылары училищесен (1940), Югары офицерлар очу-тактика мәктәбен (1945), Хәрби-һава академиясен (1952) тәмамлый.

1941 елның июненнән Бөек Ватан сугышы фронтларында, 179 нчы истребительләр авиаполкының эскадрилья командиры (5 нче һава армиясе, 5 нче штурмлаучы авиация корпусы, 331 нче истребительләр авиация дивизиясе). Төньяк Кавказ, Дала һәм 2 нче Украина фронтлары гаскәрләре составында Кавказ өчен барган сугышларда (1942-1943), Харьков операциясендә (1943), Украина, Румыния, Молдавия, Венгрия, Австрия, Чехословакияне азат итүдә катнаша.

501 сугышчан очыш ясый, 25 һава сугышында катнашып, дошманның 4 самолетын үзе һәм төркем сугышында 3 самолетын бәреп төшерә.

Сугыштан соң Хәрби һава көчләрендә югары командирлык вазифаларын башкара.

1971 елдан отставкада, Архангельск шәһәрендә, аннары соңрак Чистайда яши.

Ленин, өч Кызыл Байрак, Александр Невский, 1 нче дәрәҗә Ватан сугышы, ике Кызыл Йолдыз орденнары, медальләр белән бүләкләнә.

Чистайда Геройлар аллеясында Ә.Җ.Вәлиев хөрмәтенә исем тактасы куела, аның исеме белән урам атала.

Ханин Л. Герои Советского Союза — сыны Татарии. Казань, 1963;

Джураев Т.Д. Верные сыны Родины. Ташкент, 1964;

Герои Советского Союза — наши земляки. Казань, 1982. Кн. 1;

Березняк Н.Г. Герои Советского Союза — узбекистанцы. Ташкент, 1984;

Книга Героев = Батырлар китабы / сост.: М.В.Черепанов, Е.В.Панов. Казань, 2022. С. 32;

Населённые пункты Республики Татарстан: иллюстрированная энциклопедия: в 3 т. Казань, 2025. Т. 3. С. 667, 696.

Авторлар — В.А.Шагалов, Л.М.Айнетдинова, Г.Х.Галимуллина