Гәрәева Наилә

1940 елның 18 ноябре, Казан – 2023 елның 28 ноябре, шунда ук.

Казан Зур драма театры каршындагы студиянең татар бүлеген тәмамлый (1961) һәм Татар академия театры труппасына кабул ителә.

Театр сәхнәсендә беренче ролен (Рәхилә – «Беренче мәхәббәт», Х.Вахит) студиядә укыганда уйный.

Күп еллар дәвамында иҗат эшчәнлеген педагоглык хезмәте белән үреп алып бара: Казан театр училищесендә (1989–1992), Казан мәдәният һәм сәнгать университетында (1992 елдан) актерлык осталыгыннан дәресләр бирә.

Беренче уңыштан соң башкарылган Зөбәрҗәт («Ай тотылган төндә», М.Кәрим), Зөбәйдә («Зөбәйдә – адәм баласы», Ш.Хөсәенов) һ.б. рольләре Н.Гәрәева иҗатының төп темасын – яшь кызның шәхес булып җитлегүен, яшь кызлар характерында иң мөһим әхлакый юнәлешләр формалашуын билгели. Бу теманы ачуда Ч.Айтматовның «Кызыл яулыклы гүзәлкәем» повесте буенча эшләнгән «Гүзәлем Әсәл» спектаклендәге Әсәл образын иҗат итүе актрисаның аеруча зур уңышы булып таныла. Кеше табигатенең бөтенлеген, кичерешләренең тирәнлеген, күңеленең нечкә, тиз җәрәхәтләнүчәнлеген, характерының ныклыгын үзенә генә хас нәзакәтлелек һәм дәрт белән чагылдыра.

Драматик рольләр белән беррәттән (Гөлтекин – «Айдын», Д.Җаббарлы; Изабелла – «Чамасына күрә чарасы», У.Шекспир) комик рольләрне дә сокландыргыч итеп, мавыгып уйный. Рәмзия, Банат («Күк капусы ачылса», «Карлыгач канат кага», Х.Вахит), Диләфрүз («Диләфрүзгә дүрт кияү», Т.Миңнуллин), Бибкәйнур («Кыю кызлар», Т.Гыйззәт), Сюзанна («Фигароның өйләнүе», П.Бомарше), Марианна («Тартюф», Ж.Мольер) рольләрен башкарганда, пьесаның драматургик материалыннан чыгып, актриса образларның һәркайсына төгәл характеристика, күп сыйдырышлы, ачык чагылышлы детальләр таба.

Соңга таба характерлы героинялар рольләренә күчә, шактый зур, күренекле образлар тудыра: Сәмидә («Кичер мине, әнкәй», Р.Батулла), Арзыгол («Ахырзаман», Ч.Айтматов), Күршекәй («Бичура», М.Гыйләҗев) һ.б. Ш.Хөсәеновның «Әни килде» спектаклендәге Ана образын иҗат итеп, Н.Гәрәева хатын-кыз күңеленең яңа, катлаулы якларын ача.

ТАССРның Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге (1967), «Дуслык» ордены белән бүләкләнә.

Тимбикова К. Мәхәббәт бер генә // Казан утлары. 2000. № 11.

Габяши Р. Девочка с Подлужной // Казань. 2000. № 4.

Авторы – Д.Ә.Гыймранова